Verslaving en autonomie

Het concept verslaving zoals we dat nu nog hanteren, stamt uit het begin van de achttiende eeuw. Het was een periode waarin door Engelse, Hollandse en Zeeuwse kooplieden op een georganiseerde manier slaven werden opgekocht en verhandeld in met name Noord- en Zuid-Amerika. Ze deden dat ogenschijnlijk zonder scrupules, maar zo zeker kunnen we daar niet van zijn. In ieder geval begonnen in hun thuislanden discussies over de ethiek van de slavernij en de opkomst van verlichte denkers deed daar een schep bovenop. De achttiende eeuw is ook de periode waarin de vrij denkende burger zich een plaats veroverde - los van kerk en staat. Het idee van de zelfverantwoordelijke en zedelijke zelfbepaling, waarmee de Utrechtse pedagoog Langeveld (1905-1989) generaties opvoedkundigen heeft geïnspireerd, is toen ontkiemd. …