Top

Gepubliceerd in:

01-12-1999

Psychotherapie en hervonden herinneringen – deel II

Richtlijnen voor de praktijk

Auteurs: Onno van der Hart, Ellert Nijenhuis

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 6/1999

Abstract

Terwijl sommige artsen zich nimmer het hoofd breken over traumatische herinneringen en zelfs niet weten dat die bestaan, en anderen ze overal menen te zien, is er ruimte voor personen die de middenweg kiezen en die geloven dat zij in staat zijn het bestaan van traumatische herinneringen in specifieke gevallen te ontdekken. De artsen van de laatste categorie hebben diagnostische regels nodig. Helaas zijn de betreffende psychische verschijnselen nog onvolledig bekend en is het verre van gemakkelijk nauwkeurige indicaties te geven.

Pierre Janet (1925, p. 670; vertaling auteurs)

De zich ontwikkelende standard of care voor hervonden ofwel uitgestelde herinneringen aan schokkende gebeurtenissen in de kindertijd houdt in dat psychotherapeuten dergelijke herinneringen tegemoet treden met een houding van zogenoemde onbevangen neutraliteit, als de validiteit ervan onzeker is. Zoals in dit artikel wordt toegelicht, is deze neutraliteit om verschillende redenen echter niet eindeloos te handhaven. Waar externe evidentie uitblijft, doen psychotherapeuten er goed aan een weloverwogen overtuiging over het waarheidsgehalte van deze herinneringen te ontwikkelen en met de patiënt te delen.

Dit is deelIIvan het artikel over psychotherapie en hervonden herinneringen. DeelIgaat over de fasegerichte traumabehandeling tegenover Recovered Memory Therapy.

vorige artikel Psychotherapie en hervonden herinneringen – deel I

volgende artikel De therapeut-cliëntrelatie als basis voor de behandeling van getraumatiseerde cliënten

Critici vallen in sterke mate over het gebruik van hypnose. Over dit thema valt veel te zeggen. Wij beperken ons hier tot de opmerking dat hypnose voor allerlei therapeutische doelen kan worden gebruikt. Er moet bijvoorbeeld onderscheid worden gemaakt tussen hypnotische technieken voor symptoombestrijding en voor exploratie van het verleden. Verder lopen op deze exploratie gerichte hypnotische benaderingen uiteen van permissieve en niet-suggestieve technieken naar meer sturende technieken (vergelijk Brown e.a., 1998). Belangrijk is dat niet de toepassing van hypnose (en ook geleide fantasie en droominterpretatie) per se, maar de in dit artikel genoemde risicofactoren de kans op het verwerven van fictieve herinneringen vergroten (zie Brown e.a., 1998; Kluft, 1998).

Alpert, J.L. (1995). Professional practice, psychological science, and the delayed memory debate. In J.L. Alpert (red.), Sexual abuse recalled: Treating trauma in the era of the recovered memory debate (pp. 3-28). Northvale, NJ: J. Aronson.

Andrews, B., Morton, J., Bekerian, D.A., Brewin, C.R., Davies, G.M., & Mollon, P. (1995). The recovery of memories in clinical practice: Experiences and beliefs of British Psychological Society practitioners. The Psychologist, 8, 209-214.

Boon, S., & Hart, O. van der (1996). Stabilisatie en symptoomreductie in de behandeling van patiënten met een dissociatieve identiteitsstoornis. Tijdschrift voor Psychiatrie, 38, 159-172.

Brown, D. (1995). Pseudomemories: The standard of science and the standard of care in trauma treatment. American Journal of Clinical Hypnosis, 37, 1-24.PubMed

Brown, D., Scheflin, A.W., & Hammond, C.D. (1998). Memory, trauma treatment, and the law. New York: W.W. Norton.

Brown, D., Scheflin, A.W., & Whitfield, C.L. (in druk). Recovered memories: The current standard of evidence in science and in the courts. Journal of Psychiatry and Law.

Cameron, C. (1996). Comparing amnesic and nonamnesic survivors of childhood sexual abuse: A longitudinal study. In K. Pezdek, & W.P. Banks (red.), The recovered memory/false memory debate (pp. 41-68). San Diego: Academic Press.

Coons, P.M. (1994). Confirmation of childhood abuse in child and adolescent cases of multiple personality disorder and dissociative disorder not otherwise specified. Journal of Nervous and Mental Disease, 182, 461-464.PubMed

Coons, P.M., Bowman, E.S, & Milstein, V. (1997). Repressed memories in patients with dissociative disorder: Literature review, controlled study, and treatment recommendations. In D. Spiegel (Section red.), Repressed memories; Section II of American Psychiatric Press Review of Psychiatry, Vol. 16. Washington, DC: American Psychiatric Press.

Corwin, D.L., & Olafson, E. (1997). Videotaped discovery of a reportedly unrecallable memory of child sexual abuse: Comparison with a childhood interview videotaped 11 years before. Child Maltreatment, 2, 91-112.CrossRef

Dalenberg, C.J. (1996). Accuracy, timing and circumstances of disclosure in therapy of recovered and continuous memories of abuse. Journal of Psychiatry and Law, 24, 229-275.

Davies, J.M., & Frawley, M.G. (1994). Treating the adult survivor of childhood sexual abuse. New York: Basic Books.

Draijer, N. (1996). Herinneringen aan traumatische ervaringen in de kindertijd. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 51, 707-727.

Draijer, N., & Boon, S. (1993). Trauma, dissociation, and dissociative disorders. In S. Boon, & N. Draijer, Multiple personality disorder in the Netherlands: A study on reliability and validity of the diagnosis (pp. 177-193). Lisse: Swets & Zeitlinger.

Elliott, D.M. (1997). Traumatic events: Prevalence and delayed recall in the general population. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 811-820.CrossRefPubMed

Enns, C.Z., McNeilly, C.L., & Gilbert, M.S. (1995). The debate about delayed memories of child sexual abuse: A feminist perspective. The Counseling Psychologist, 23, 181-279.CrossRef

Freyd, J.J. (1996). Betrayal trauma: The logic of forgetting childhood abuse. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Gold, S.N., & Brown, L.S. (1997). Therapeutic responses to delayed recall: Beyond recovered memory. Psychotherapy, 34, 182-191.

Hart, O. van der (red.) (1995). Trauma, dissociatie en hypnose. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Hart, O. van der, & Nijenhuis, E.R.S. (1999). Bearing witness to uncorroborated trauma: The clinician's development of reflective belief. Professional Psychology: Research and Practice, 30, 37-44.CrossRef

Harvey, M.R., & Herman, J.L. (1994). Amnesia, partial amnesia, and delayed recall among adult survivors of childhood trauma. Consciousness and Cognition, 3, 295-306.CrossRef

Hegeman, E. (1997). Reconstruction and the psychoanalytic tradition. In R.B. Gartner (Ed.), Memories of sexual betrayal: Truth, fantasy, repression, and dissociation (pp. 149-177). Northvale, NJ: J. Aronson.

Horevitz, R.P., & Loewenstein, R.J. (1994). The rational assessment of multiple personality disorder. In S.J. Lynn, & J.W. Rhue (red.), Dissociation: Clinical and theoretical perspectives (pp. 289-316). New York: Guilford Press.

Hovestad, W.A., & Kristiansen, C.M. (1996). A field study of "false memory syndrome": Construct validity and incidence. Journal of Psychiatry and Law, 24, 299-338.

Janet, P. (1925). Psychological healing. New York: Macmillan(Originele werk gepubliceerd in 1919).

Kihlstrom, J.F. (1996). The trauma-memory argument and recovered memory therapy. In K. Pezdek & W.P. Banks (red.), The recovered memory/false memory debate (pp. 297-311). San Diego: Academic Press.

Kluft, R.P. (1996). Treating the traumatic memories of patients with dissociative identity disorder. American Journal of Psychiatry, 153 (Festschrift Supplement), 103-110.PubMed

Kluft, R.P. (1998). Reflections on the traumatic memories of dissociative identity disorder patients. In S.J. Lynn, & K.M. McConkey (red.), Truth in memory (pp. 304-323). New York: Guilford.

Kolk, B.A. van der, & Fisler, R. (1995). Dissociation and the fragmentary nature of traumatic memories: Overview and exploratory study. Journal of Traumatic Stress, 8, 505-525.CrossRefPubMed

Kolk, B.A. van der, McFarlane, A.C., & Hart, O. van der (1996). A general approach to treatment of posttraumatic stress disorder. In B.A. van der Kolk, A.C. McFarlane, & L. Weisaeth (red.), Traumatic stress (pp. 417-440). New York: Guilford.

LeDoux, J.E. (1996). The emotional brain: The mysterious underpinnings of emotional life. New York: Simon & Schuster.

Lewis, D.O., Yeager, C.A., Swica, Y., Pincus, J.H., & Lewis, M. (1997). Objective documentation of child abuse and dissociation in 12 murderers with dissociative identity disorder. American Journal of Psychiatry, 154, 1703-1710.PubMed

Liebowitz, L., Harvey, M., & Herman, J. (1993). A stage-by-dimension model of recovery from sexual trauma. Journal of Interpersonal Violence, 8, 378-392.CrossRef

Lindsay, D.S. (1997). Increasing sensitivity. In J.D. Read, & D.S. Lindsay (red.), Recollections of trauma: Scientific evidence and clinical practice (pp. 1-16). New York: Plenum Press.

Loftus, E. (1993). The reality of repressed memories. American Psychologist, 48, 518-537.CrossRefPubMed

Linehan, M.M. (1993). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. New York: Guilford.

Liotti, G. (1992). Disorganized/disoriented attachment in the etiology of the dissociative disorders. Dissociation, 4, 196-204.

Martínez-Taboas, A. (1996). Repressed memories: Some clinical data contributing towards its elucidation. American Journal of Psychotherapy, 50, 217-230.PubMed

Matthews, J.A., & Chu, J.A. (1997). Psychodynamic therapy for patients with early childhood trauma. In P.A. Appelbaum, L.A. Uyehara, & M.R. Elin (red.), Trauma and memory (pp. 316-343). Oxford/New York: Oxford University Press.

McCann, L., & Pearlman, L. (1990). Psychological trauma and the adult survivor. New York: Brunner/Mazel.

Nash, M.R. (1994). Memory distortion and sexual trauma: The problem of false negatives and false positives. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 42, 346-362.CrossRefPubMed

Nijenhuis, E.R.S. (1994). Dissociatieve stoornissen en psychotrauma. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Nijenhuis, E.R.S., Spinhoven, Ph., Vanderlinden, J., Dyck, R.van, & Hart, O. van der (1998). Somatoform dissociative symptoms as related to animal defensive reactions to predatory threat and injury. Journal of Abnormal Psychology, 107, 63-73.CrossRefPubMed

Nijenhuis, E.R.S., Spinhoven, Ph., Dyck, R. van, Hart, O. van der, & Vanderlinden, J. (1998). Degree of somatoform and psychological dissociation in dissociative disorder is correlated with reported trauma. Journal of Traumatic Stress, 11, 711-730.CrossRefPubMed

Ogawa, J.R., Sroufe, L.A., Weinfeld, N.S., Carlson, E.A., & Egeland, B. (1997). Development and the fragmented self: Longitudinal study of dissociative symptomatology in a nonclinical sample. Development and Psychopathology, 9, 855-879.CrossRefPubMed

Pearlman, L., & Saakvitne, K.W. (1995). Trauma and the therapist: Counter transference and vicarious traumatization in psychotherapy with incest survivors. New York: W.W. Norton.

Pope, K.S., & Brown, L.S. (1996). Recovered memories of abuse: Assessment, therapy, forensics. Washington, DC: American Psychological Association.CrossRef

Putnam, F.W. (1997). Dissociation in children and adolescents: A developmental perspective. New York: Guilford.

Silverman, A.B., Reinherz, H.Z., & Giaconia, R.M. (1996). The long-term sequelae of child and adolescent abuse: A longitudinal community study. Child Abuse & Neglect, 20, 709-723.CrossRefPubMed

Simon, R.I., & Gutheil, T.G. (1997). Ethical and clinical risk management principles in recovered memory cases: Maintaining therapist neutrality. In P.S. Appelbaum, L.A.Uyehara, & M.R. Elin (red.), Trauma and memory (pp. 477-498). Oxford/New York: Oxford University Press.

Spinhoven, Ph., Nijenhuis, E.R.S. & Dyck, R. van (1998). Herinneringen aan traumatische ervaringen. Directieve Therapie, 18, 134-169.CrossRef

Uyehara, L.A. (1997). Diagnosis, pathogenesis, and memories of childhood abuse. In P.S. Appelbaum, L.A. Uyehara, & M.R. Elin (red.), Trauma and memory (pp. 394-422). Oxford/New York: Oxford University Press.

Williams, L. M. (1995). Recovered memories of abuse in women with documented child sexual victimization histories. Journal of Traumatic Stress, 8, 649-673.CrossRefPubMed

Titel: Psychotherapie en hervonden herinneringen – deel II
Richtlijnen voor de praktijk
Auteurs: Onno van der Hart
Ellert Nijenhuis
Publicatiedatum: 01-12-1999
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 6/1999
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03061903

Bohn Stafleu van Loghum

Welkom bij Erasmus MC & Bohn Stafleu van Loghum

Registreer

Login

Psychotherapie en hervonden herinneringen – deel II

Richtlijnen voor de praktijk

Abstract

Andere artikelen Uitgave 6/1999

Hervonden herinneringen: wat psychotherapeuten ook moeten weten

De therapeut-cliëntrelatie als basis voor de behandeling van getraumatiseerde cliënten