Skip to main content
Mijn bibliotheek
Ga naar:
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
BSL Shop
Inloggen

Welkom bij Erasmus MC & Bohn Stafleu van Loghum

Erasmus MC heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

» Andere revante producten voor Erasmus MC studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van Erasmus MC, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van Erasmus MC.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Tijdschrift voor Psychotherapie
Gepubliceerd in:

01-05-2012

De multiculturele binnenwereld

Observaties uit de psychoanalytische psychotherapie bij niet-westerse allochtonen

Auteur: DR. Wouter Gomperts

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 3/2012

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

De laatste jaren is een toenemend aantal niet-westerse allochtone patiënten in psychoanalytische psychotherapie bij vooralsnog meestal autochtone therapeuten. Alle ‘gewone’ psychische problemen en ingrediënten van een psychoanalytische behandeling kunnen dan een net iets andere inhoud en betekenis krijgen.In dit artikel ligt de nadruk op migratiegerelateerde identiteitsproblematiek bij de eerste en tweede generatie. De therapie beoogt een innerlijke verbinding tot stand te brengen of te versterken tussen gecompartimentaliseerde innerlijke werkelijkheden die zijn ontleend aan de cultuur en samenleving van het land van herkomst en de Nederlandse cultuur en samenleving. Aandacht wordt besteed aan etnisch-culturele overdracht en tegenoverdracht.
vorige artikel Schuld en schaamte
volgende artikel Lacan in hapklare brokken
Voetnoten
1
De citaten zijn afkomstig uit interviews met ex-patiënten van het NPI. Een meer systematische weergave van de interviews publiceerde ik elders (Gomperts, 2006). Daarnaast maak ik gebruik van een gevalsbeschrijving van een therapie waarover ik eerder al uitgebreider publiceerde (Gomperts, 2008). Deze patiënt gaf toestemming voor publicatie. Ik heb uitspraken die de patiënten herkenbaar kunnen maken veranderd, terwijl ik de strekking van wat gezegd werd gelijk heb gehouden. Soms heb ik uitspraken van verscheidene patiënten in één citaat gecombineerd.
 
2
Altman beschrijft whitenessals een specifieke gemoedstoestand van blanken die niet reflecteren over de betekenis van hun machtspositie.
 
3
Freud (2006 [1940]) spreekt van Ichspaltung (splitsing of splijting) als het Ik tegelijkertijd twee tegengestelde attitudes heeft tegenover een gebeurtenis of persoon. Bijvoorbeeld: een kind dat een ouder heeft verloren, kan daarvan weet hebben en tegelijkertijd de gedachte koesteren dat de ouder leeft. Klein (1975 [1946]) beschrijft splitsing (splitting, compartimentalisation)als het vroegkinderlijke afweermechanisme waarin het ‘goede’ afgesplitst wordt van het ‘kwade’ om het goede te behoeden voor vernietiging door het kwade. Kernberg (1975) beschrijft splittingals kenmerk van borderlinepathologie. De ander (of de eigen persoon) wordt als ‘helemaal goed’ of ‘helemaal slecht’ beleefd; het vermogen om ambivalenties te beleven ontbreekt.
 
4
De Werkgroep interculturele samenwerking van het NPI, onder voorzitterschap van Adeline van Waning (1998-2004) en Wouter Gomperts (2004-heden), ontwikkelt expertise op het gebied van de psychoanalytische behandeling van migranten en daarop volgende generaties. Momenteel bestaat deze werkgroep uit Ans van Blokland, Maggie Eybrechts, Wouter Gomperts, Saskia de Maat, Fernanda Sampaio de Carvalho, Agnieszka Szota, Jaap Ubbels en Gerdine Veen.
 
5
Deze formulering is ontleend aan de bekende uitspraak van Winnicott (1960): ‘There is no such thing as a baby’.
 
Literatuur
Altman, N. (2006). Whiteness.Psychoanalytic Quaterly, 75, 45-72.
Bateman, A. & Fonagy, P. (2004).Psychotherapy for borderline personality disorder: Mentalization based treatment. New York: Oxford University Press.
Blokland, A. van (2006). Van stagnatie naar integratie. Vignetten uit het therapieproces. In W.J. Gomperts & G.I.E. Veen (red.),Migratie in psychoanalyse. Over psychoanalytische behandelingen van migranten en vluchtelingen (pp. 18-29). Assen: Van Gorcum.
Blokland, A. van & Colijn, N. (2009). De geracialiseerde innerlijke wereld. In M. Thys & W.J. Gomperts (red.),Vergezichten. Transculturele psychoanalyse (pp. 235-247). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Freud, S. (2006 [1930]). Het onbehagen in de cultuur. In Sigmund Freud,Werken, 9 (pp. 456-532). Amsterdam: Boom.
Freud, S. (2006 [1940]). De splitsing van het Ik in het afweerproces. In Sigmund Freud,Werken, 10 (pp. 514-517). Amsterdam: Boom.
Gardner, A. & Pritchard, M. (1977). Mourning, mummification and living with the dead.British Journal of Psychiatry, 130, 23-28.
Gomperts, W.J. & Veen, G.I.E. (red.) (2006).Migratie in psychoanalyse. Over psychoanalytische behandelingen van migranten en vluchtelingen. Assen: Van Gorcum.
Gomperts, W.J. (2006). Herkenning en verschil. Vijf jaar psychoanalytische therapie bij migranten en vluchtelingen. In W.J. Gomperts & G.I.E. Veen (red.),Migratie in psychoanalyse. Over psychoanalytische behandelingen van migranten en vluchtelingen (pp. 30-52). Assen: Van Gorcum.
Gomperts, W.J. (2008). De verdubbeling van de wereld. Weerstand in de therapie bij migratiegerelateerde tweedegeneratie identiteitsproblematiek.Tijdschrift voor Psychoanalyse, 2, 83-96.
Gomperts, W.J. (2009). De kleine wereld van de spreekkamer. In M. Thys & W.J. Gomperts (red.),Vergezichten. Over transculturele psychoanalyse (pp. 15-45). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Kernberg, O.F. (1975).Borderline conditions and pathological narcissism. New York: Jason Aronson.
Klein, M. (1975 [1946]). Notes on some schizoïd mechanisms. In M. Klein (1975),Envy and gratitude and other works, 1946-1963. New York: Free Press.
Leary, K. (2006). How race is lived in the consulting room. The John Bowlby Memorial Lecture 2005. In: K. White (ed.),nmasking race, culture and attachment in the psychoanalytic space (p. 75-89). Londen: Karnac.
Papadopoulos, R.K. (2002).Therapeutic care for refugees. No place like home. Londen: Karnac.
Sevinç, F. & A. Verheugt-Pleiter (2009). Wij-cultuur, migratie en mentaliseren: een Turkse casus. In M. Thys & W.J. Gomperts (red.),Vergezichten. Over transculturele psychoanalyse (pp. 185-209). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Smith, H.F. (2006). Invisible racism.Psychoanalytic Quaterly, 75, 3, 3-19.
Thys, M. (2009). Psyche en cultuur. Transculturele psychoanalyse tussen pathologiseren en culturaliseren. In M. Thys & W.J. Gomperts (red.),Vergezichten. Transculturele psychoanalyse (pp. 249-295). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Thys, M. & Gomperts, W.J. (red.), (2009).Vergezichten. Over transculturele psychoanalyse. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Ubbels, J. (2009). Etnische identiteit. In M. Thys & W.J. Gomperts (red.),Vergezichten. Over transculturele psychoanalyse (pp. 91-117). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Winnicott, D.W. (1960). The theory of the parent-infant relationship.International Journal of Psychoanalysis, 41, 585-595.PubMed
Waning, A. van (red.) (1999).Multiculturele samenleving en psychoanalyse. Assen: Van Gorcum.
Zevalkink, J. & Berghout, C.C. (2008).Door de bank genomen. Hoe effectief zijn psychoanalytische behandelingen. Amsterdam: Nederlands Psychoanalytisch Instituut.
Metagegevens
Titel
De multiculturele binnenwereld
Observaties uit de psychoanalytische psychotherapie bij niet-westerse allochtonen
Auteur
DR. Wouter Gomperts
Publicatiedatum
01-05-2012
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 3/2012
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI
https://doi.org/10.1007/s12485-012-0023-z

Andere artikelen Uitgave 3/2012

Psychoanalyse morgen

Michael J. Miller (2011). Lacanian psychotherapy. Theory and practical applications. New York/Hove: Routledge. 228 pp., £ 21,99 Bruce Fink (2007). Fundamentals of psychoanalytic technique. A Lacanian approach for practitioners. New York: Norton. 301 pp., £ 21,–

  • Gelezen

Psychoanalyse,l’enfant terrible – en Jacques Lacan,le plus terrible

Stijn Vanheule (2011). The subject of psychosis: A Lacanian perspective. Hampshire: Palgrave Macmillan Publishers. 194 pp., € 70,40

  • Gelezen

Lacan in hapklare brokken

Een hardnekkig virus