Twee jongens van 4 en 8 jaar oud bezochten de kinderarts in verband met psychomotore en ernstige taal-/spraakontwikkelingsachterstand. Tevens was sprake van groeiachterstand en een geringe spiermassa. In de urine werd een verhoogde creatine/creatinine-ratio gevonden. Bij dna-analyse van het creatine transporter-gen slc 6 a 8, gelegen op het X-chromosoom, werd bij elke patiënt een verschillende mutatie gevonden. Creatine transporter defect is een recent ontdekte oorzaak van X-gebonden mentale retardatie die relatief vaak lijkt voor te komen. De aandoening kan zich van andere oorzaken van niet-syndromale X-gebonden mentale retardatie onderscheiden door het neuropsychologisch profiel: mentale retardatie, adhd, semantisch-pragmatische taalstoornis en orale dyspraxie. De diagnose wordt gesteld door een combinatie van ten minste twee van de volgende tests: bepaling van de creatine/creatinine-ratio in urine, protonmagnetische resonantiespectroscopie (1 h-mrs) van de hersenen, dna-analyse van slc 6 a 8 of een functionele creatine-opnametest in gekweekte fibroblasten. Bij iedere mannelijke patiënt met mentale retardatie met een spraak/taaldefect en/of groeiachterstand moet aan een creatine transporter defect gedacht worden.