Willen, mogen, moeten. En kunnen?

Zelf doen is populair. De overheid heeft het ontdekt als oplossing voor problemen waar zij geen oplossing meer voor heeft. Samen met instellingen wordt overal ‘eigen regie’ gepropageerd, samen met projecten voor zelfzorg. Het is gemakkelijk dit af te doen met het verwijt van ‘kille bezuiniging’. Dat de hoeveelheid geld eindig is, is bekend. Maar ook vóór de crisis waren eigen regie en zelfzorg thema’s waar zowel instellingen als cliëntenorganisaties voor ijverden. Het ‘do it yourself’-principe is al meer dan 150 jaar oud. Niet toevallig kwam het op in de Verenigde Staten waar de (voormalige) migranten wel voor zichzelf móesten zorgen; een verzorgingsstaat was er niet en sociale stijging was de norm. Al in het midden van de negentiende eeuw werden er zelfhulpgidsen geschreven en niet lang daarna kwamen er zelfhulpgroepen tot bloei. De AA, maar dan zitten we al in de twintigste eeuw, ontstond in dit klimaat. In Europa waren er overigens al eind negentiende eeuw groepen van voormalige drinkers (zoals de orden van de Goede Tempelieren) waarin zij - los van enige professionele hulp - elkaar oefenden in geheelonthouding. De eerste consultatiebureaus voor alcoholisme werkten er nauw mee samen. En met succes. De leefstijltrainingen die begin 21e eeuw - onder leiding van de recentelijk koninklijk gedecoreerde psycholoog Gerard Schippers - tot stand zijn gekomen, richten de aandacht ook uitdrukkelijk op het zelf doen. …