Er bestaan allerlei psychische stoornissen, elk met verschillende symptomen en gevolgen voor het functioneren. Psychische problemen komen vaker voor bij patiënten met een migrantenachtergrond. Angst- en stemmingsstoornissen zoals een depressie komen veel voor. Ernstige psychiatrische aandoeningen kunnen het leven van de patiënt ernstig ontwrichten. Zij hebben vaak ook andere gezondheidsproblemen, hebben beperkte gezondheidsvaardigheden en leven korter. Mensen met de borderlinepersoonlijkheidsstoornis hebben een negatief of instabiel zelfbeeld. Ze hebben weinig controle over hun emoties en ervaren daardoor veel crisissituaties. Ze zoeken vaak hulp van zorgverleners om hun crisis op te lossen en kunnen dan claimend gedrag vertonen. Bij middelengebruik gaat het om tabak, alcohol, slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepines), cannabis, cocaïne, heroïne, crack, speed, GHB en xtc. Problematisch gebruik heeft invloed op het sociaal functioneren en op de gezondheid. Verslaving gaat vaak samen met andere psychiatrische ziektebeelden. De aandoening en de ernst ervan bepalen in welke mate patiënten eigen regie kunnen voeren. De GGZ kent drie niveaus: huisartsenzorg, generalistische basis-GGZ en gespecialiseerde GGZ. De Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) regelt gedwongen opname. Deze wet zal worden vervangen door de Wet verplichte GGZ en de Wet zorg en dwang.
