Cognitieve stoornissen komen vaak voor bij patiënten met een alcoholverslaving. Deze stoornissen hebben een sterk negatieve uitwerking op de behandeling van de verslaving. Het uitvoeren van een neuropsychologisch onderzoek kan bijdragen aan het vaststellen van cognitieve stoornissen, maar is in de klinische praktijk niet altijd haalbaar. Om een indruk te krijgen van het cognitieve functioneren zijn er verschillende screeningsinstrumenten ontwikkeld die het opsporen van cognitieve stoornissen vergemakkelijken. Twee bekende screeningsinstrumenten zijn de Montreal Cognitive Assessment (MoCA) en de Mini Mental State Examination (MMSE). Hoewel er op dit moment nog relatief weinig onderzoek is verricht naar de toepasbaarheid van screeningsinstrumenten voor het signaleren van cognitieve problemen bij alcoholverslaving, geven enkele recente onderzoeken aanwijzingen dat de MoCA het meest valide instrument is voor dit doel. De MoCA heeft een goed onderscheidend vermogen tussen gezonde deelnemers, alcoholverslaafden met cognitieve problemen en alcoholverslaafden met het syndroom van Korsakov: een chronische neuropsychiatrische aandoening ten gevolge van alcoholgebruik en vitamine B1-tekort. Het routinematig toepassen van de MoCA in de klinische verslavingszorg of in een verpleeghuissetting kan leiden tot betere signalering van alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen en het syndroom van Korsakov.
