Het is al bijna honderd jaar geleden dat in Amsterdam het eerste consultatiebureau voor alcoholisme werd opgericht, de kiem waaruit later de Jellinek zou ontstaan. De kern van dit bureau werd gevormd door de onderwijzer Van der Woude, in de rol van sociaal werker, en de medicus Bouman. Ze waren in staat - lang voor de formulering van het biopsychosociaal model - een goede balans te vinden tussen de sociale, psychologische en medische aspecten van verslaving. Omdat ik vooral de sociale dimensie hier wil uitlichten, ga ik in het bijzonder in op de bijdrage van Van der Woude aan de vormgeving van de Nederlandse verslavingszorg. Th.W. van der Woude (1863-1946) was drankbestrijder en verleende hulp aan drankzuchtigen. Vanaf het einde van de negentiende eeuw tot aan zijn dood was hij een van de belangrijkste personen op het terrein van de drankbestrijding.