Skip to main content
Mijn bibliotheek
Ga naar:
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
BSL Shop
Inloggen

Welkom bij Erasmus MC & Bohn Stafleu van Loghum

Erasmus MC heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

» Andere revante producten voor Erasmus MC studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van Erasmus MC, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van Erasmus MC.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Bijblijven
Gepubliceerd in:

01-10-2007 | Artikel

Bijwerkingen van inhalatiecorticosteroïden: consequenties voor de eerste lijn

Auteurs: K. Hofman, prof.dr. T. van der Molen

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 10/2007

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Inhalatiecorticosteroïden (ICS) worden zowel voor de behandeling van astma als voor die van COPD gebruikt. Hoewel de behandeling met ICS zeker bij astma vaak effectief is, kunnen de bijwerkingen een negatieve invloed hebben op de therapietrouw en de ziekte-uitkomst. Deze bijdrage geeft een overzicht van de verschillende lokale en systemische bijwerkingen van ICS, hun ontstaanswijze en prevalentie. Daarnaast worden enkele strategieën besproken om de bijwerkingen te identificeren en reduceren.
In de dagelijkse praktijk blijken de bijwerkingen van ICS, hoewel ze vaak voorkomen, echter lang niet altijd besproken te worden. Het is dus van belang openlijk naar bijwerkingen te vragen tijdens het consult. Vervolgens kunnen verschillende strategieën toegepast worden om de bijwerkingen te reduceren, zoals een dosisreductie of het gebruik van een voorzetkamer.
vorige artikel Oversterfte aan astma bij behandeling met bèta-2-agonisten
volgende artikel Nieuws over diagnostiek en therapie van astma
Literatuur
1.
GINA Report, Global Strategy for Asthma Management and Prevention. Ontario: GINA; 2006. NIH Publication No 02-3659. http://​www.​ginasthma.​com, geraadpleegd 4-1-2007.
2.
Gartlehner G, Hansen R, Carson S, Lohr K. Efficacy and safety of inhaled corticosteroids in patients with COPD: A systematic review and meta-analysis of health outcomes. Ann Fam Med 2006;4:253-62.
3.
Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P, et al. Strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary. Am J Respir Crit Care Med 2007;176:532-55.
4.
Derendorf H. Pharmacokinetic and pharmacodynamic properties of inhaled corticosteroids in relation to efficacy and safety. Respir Med 1997;91 Suppl A:22-8.
5.
Ellepola AN, Samaranayake LP. Inhalational and topical steroids, and oral candidosis: A mini review. Oral Dis 2001;7:211-6.
6.
Akpan A, Morgan R. Oral candidiasis. Postgrad Med J 2002;78:455-9.
7.
Buhl R. Local oropharyngeal side effects of inhaled corticosteroids in patients with asthma. Allergy 2006;61:518-26.
8.
Williamson IJ, Matusiewicz SP, Brown PH, Greening AP, Crompton GK. Frequency of voice problems and cough in patients using pressurized aerosol inhaled steroid preparations. Eur Respir J 1995;8:590-2.
9.
Dubus JC, Marguet C, Deschildre A, Mely L, Le Roux P, Brouard J, et al. Local side-effects of inhaled corticosteroids in asthmatic children: Influence of drug, dose, age, and device. Allergy 2001;56:944-8.
10.
Lavy JA, Wood G, Rubin JS, Harries M. Dysphonia associated with inhaled steroids. J Voice 2000;14:581-8.
11.
Passalacqua G, Albano M, Canonica GW, Bachert C, Van Cauwenberge P, Davies RJ, et al. Inhaled and nasal corticosteroids: Safety aspects. Allergy 2000;55:16-33.
12.
Allen DB, Mullen M, Mullen B. A meta-analysis of the effect of oral and inhaled corticosteroids on growth. J Allergy Clin Immunol 1994;93:967-76.
13.
Guillot B. Skin reactions to inhaled corticosteroids: Clinical aspects, incidence, avoidance, and management. Am J Clin Dermatol 2000;1:107-11.
14.
Capewell S, Reynolds S, Shuttleworth D, Edwards C, Finlay AY. Purpura and dermal thinning associated with high dose inhaled corticosteroids. Br Med J 1990;300:1548-51.
15.
Vries TW de, Langen-Wouterse JJ, Puijenbroek E van, Duiverman EJ, Jong-van den Berg LT de. Reported adverse drug reactions during the use of inhaled steroids in children with asthma in the Netherlands. Eur J Clin Pharmacol 2006;62:343-6.
16.
Ernst P, Baltzan M, Deschenes J, Suissa S. Low-dose inhaled and nasal corticosteroid use and the risk of cataracts. Eur Respir J 2006;27:1168-74.
17.
Foster JM, Sonderen E van, Lee AJ, Sanderman R, Dijkstra A, Postma DS, et al. A self-rating scale for patient-perceived side effects of inhaled corticosteroids. Respiratory Research 2006;7:131.
18.
Garbe E, LeLorier J, Boivin JF, Suissa S. Inhaled and nasal glucocorticoids and the risks of ocular hypertension or open-angle glaucoma. JAMA 1997;277:722-7.
19.
Kargul B, Tanboga I, Ergeneli S, Karakoc F, Dagli E. Inhaler medicament effects on saliva and plaque pH in asthmatic children. J Clin Pediatr Dent 1998;22:137-40.
20.
Gillissen A, Lecheler J. Corticophobia in asthma. Med Klin (Munich) 2003;98:417-22.
21.
Pound P, Britten N, Morgan M, Yardley L, Pope C, Daker-White G, et al. Resisting medicines: A synthesis of qualitative studies of medicine taking. Soc Sci Med 2005;61:133-55.
22.
Canonica GW, Dahl R, Kaliner MA, Valovirta EJ, Baena-Cagnani CE, Blaiss MS. Global asthma physician & patient (GAPP) survey: satisfaction with current asthma medications in Europe – adult findings. Proc Am Thorac Soc 2006;3:1982.
23.
Breekveldt-Postma NS, Gerrits CM, Lammers JW, Raaijmakers JA, Herings RM. Persistence with inhaled corticosteroid therapy in daily practice. Respir Med 2004;98:752-9.
24.
Van Staa TP, Cooper C, Leufkens HG, Lammers JW, Suissa S. The use of inhaled corticosteroids in the United Kingdom and the Netherlands. Respir Med 2003;97:578-85.
25.
Williams LK, Pladevall M, Xi H, Peterson EL, Joseph C, Lafata JE, et al. Relationship between adherence to inhaled corticosteroids and poor outcomes among adults with asthma. J Allergy Clin Immunol 2004;114:1288-93.
26.
Boulet LP. Perception of the role and potential side effects of inhaled corticosteroids among asthmatic patients. Chest 1998;113:587-92.
27.
Britten N, Stevenson F, Gafaranga J, Barry C, Bradley C. The expression of aversion to medicines in general practice consultations. Soc Sci Med 2004;59:1495-503.
28.
Alvarez-Requejo A, Carvajal A, Begaud B, Moride Y, Vega T, Arias LH. Under-reporting of adverse drug reactions. Estimate based on a spontaneous reporting scheme and a sentinel system. Eur J Clin Pharmacol 1998;54:483-8.
29.
Velikova G, Booth L, Smith AB, Brown PM, Lynch P, Brown JM, et al. Measuring quality of life in routine oncology practice improves communication and patient well-being: A randomized controlled trial. J Clin Oncol 2004;22:714-24.
30.
Hershey CO, Grant BJB. Controlled trial of a patient-completed history questionnaire: Effects on quality of documentation and patient and physician satisfaction. Am J Med Qual 2002;17:126-35.
31.
Rachelefsky GS, Liao Y, Faruqi R. Impact of inhaled corticosteroid-induced oropharyngeal adverse events: results from a meta-analysis. Ann Allergy Asthma Immunol 2007;98:225-38.
32.
Lundborg M, Wille S, Bjermer L, Tilling B, Lundgren M, Telg G, et al. Maintainance plus reliever budesonide/formoterol compared with a higher maintainance dose of budesonide/formoterol plus formoterol as reliever in asthma: An efficacy and cost-effectiveness study. Curr Med Res Opin 2006;22: 809-21.
Metagegevens
Titel
Bijwerkingen van inhalatiecorticosteroïden: consequenties voor de eerste lijn
Auteurs
K. Hofman
prof.dr. T. van der Molen
Publicatiedatum
01-10-2007
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Bijblijven / Uitgave 10/2007
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03087607

Andere artikelen Uitgave 10/2007

Moeten kinderen met astma worden ingeënt tegen griep?

  • Artikel

Oversterfte aan astma bij behandeling met bèta-2-agonisten

  • Artikel

De rol van allergie/atopie bij astma

  • Artikel

Nieuws over diagnostiek en therapie van astma

  • Artikel

Recidiverende luchtwegklachten bij jonge kinderen: diagnostiek en behandeling

  • Artikel

Redactioneel ten geleide

  • Redactioneel