Skip to main content

Welkom bij Erasmus MC & Bohn Stafleu van Loghum

Erasmus MC heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

Registreer

Om ook buiten de locaties van Erasmus MC, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van Erasmus MC.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Top

2025 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Apraxieën

Auteur : Ben van Cranenburgh

Gepubliceerd in: Neuropsychologie

Uitgeverij: BSL Media & Learning

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Alledaagse motoriek is veel complexer dan we op het eerste gezicht zouden denken. Verschillende soorten motoriek (spontane, reactieve, emotionele, automatische, expressieve, enz.) worden verschillend aangestuurd door ons zenuwstelsel. Dit maakt het begrijpelijk dat er na hersenbeschadiging allerlei soorten van handelingsstoornissen kunnen ontstaan. Onder ‘apraxie/dyspraxie’ verstaat men een stoornis van het aangeleerde doelgerichte handelen, die niet terug te voeren is op primaire stoornissen (parese, anesthesie) of andere aspecifieke stoornissen (bijv. van bewustzijn): de patiënt is onhandig in de keuken, bij het timmeren/knutselen, in het hanteren van bestek, bij aankleden en dergelijke. Men onderscheidt twee uitersten: bij een ideatorische apraxie is het concept, het idee van de handeling verstoord (het ‘weten’); de patiënt gebruikt bijvoorbeeld een vork als mes, kamt zijn haar met een schaar of maakt fouten in de volgorde van deelhandelingen (bijv. koffiezetten). Bij een kinetische of motorische apraxie betreft het alleen een onhandige uitvoering (het ‘kunnen’). Er zijn echter talrijke tussen- en subvormen van apraxie. Naast apraxie zijn er andere stoornissen van het handelen, zoals perseveratie (dwangmatig herhalen), dwanghandelingen (bijv. dwangmatig gebruik van voorwerpen) en het zogenoemde ‘alien-hand’-syndroom (ongewilde handelingen).
Literatuur
go back to reference Brown, J. (Ed.). (1988). Agnosia and apraxia: Selected papers of Liepmann, Lange, and Pötzl. Erlbaum. Brown, J. (Ed.). (1988). Agnosia and apraxia: Selected papers of Liepmann, Lange, and Pötzl. Erlbaum.
go back to reference Fuster, J. (2015). The prefrontal cortex (5th ed.). Elsevier. Fuster, J. (2015). The prefrontal cortex (5th ed.). Elsevier.
go back to reference Goldberg, G. (2000). When aliens invade: Multiple mechanisms for dissociation between will and action. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 68, 7.CrossRefPubMedPubMedCentral Goldberg, G. (2000). When aliens invade: Multiple mechanisms for dissociation between will and action. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 68, 7.CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Goldberg, G., & Bloom, K. (1990). The alien hand sign. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 228–38. Goldberg, G., & Bloom, K. (1990). The alien hand sign. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 228–38.
go back to reference Leiguarda, R., & Marsden, C. (2000). Limb apraxias: Higher-order disorders of sensorimotor integration. Brain, 123, 860–879.CrossRefPubMed Leiguarda, R., & Marsden, C. (2000). Limb apraxias: Higher-order disorders of sensorimotor integration. Brain, 123, 860–879.CrossRefPubMed
go back to reference Lhermitte, F. (1983). Utilization behavior and its relation to lesions of the frontal lobes. Brain, 106, 237–255.CrossRefPubMed Lhermitte, F. (1983). Utilization behavior and its relation to lesions of the frontal lobes. Brain, 106, 237–255.CrossRefPubMed
go back to reference Parsons, M. (1983). A colour atlas of clinical neurology. Wolf Med Publ. Parsons, M. (1983). A colour atlas of clinical neurology. Wolf Med Publ.
go back to reference Poppelreuter, W. (1990). Disturbances of lower and higher visual capacities caused by occipital damage. Clarendon Press, 1990 (heruitgave van 1917). Poppelreuter, W. (1990). Disturbances of lower and higher visual capacities caused by occipital damage. Clarendon Press, 1990 (heruitgave van 1917).
go back to reference Rothi, L., & Heilman, K. (1997). Apraxia: The neuropsychology of action. Psychology Press. Rothi, L., & Heilman, K. (1997). Apraxia: The neuropsychology of action. Psychology Press.
go back to reference Spillane, J. (1975). An atlas of clinical neurology. Oxford University Press. Spillane, J. (1975). An atlas of clinical neurology. Oxford University Press.
Metagegevens
Titel
Apraxieën
Auteur
Ben van Cranenburgh
Copyright
2025
Uitgeverij
BSL Media & Learning
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-3069-0_9