Vaginisme of een vaginistische reactie is het aanhoudende probleem om iets in de vagina te brengen, ondanks de nadrukkelijke wens van de vrouw. Er kan sprake zijn van het onvrijwillig aanspannen van de bekkenbodemspieren, (fobisch) vermijdingsgedrag en anticipatieangst op pijn.
Vrouwen zoeken hulp wanneer het vaginisme een belemmering vormt in het seksueel functioneren of wanneer er sprake is van een onvervulde kinderwens. Bij het stellen van de diagnose is een nauwgezette anamnese van belang. Inwendig onderzoek is obsoleet, wel dient een zorgvuldige inspectie te worden uitgevoerd, die een educatief effect kan hebben.
De huisarts kan een belangrijke rol spelen bij het geven van correcte informatie en praktische adviezen, en kan zo nodig zorg dragen voor een juiste verwijzing.
