‘Als dit niet tot kamervragen leidt,’ denk ik als ik een ruwe versie van een uitzending van VPRO’s Tegenlicht in de studio’s in Hilversum zie. De uitzending heet ‘Dokter, u maakt me ziek’ en gaat over de gedragscomponent bij ziekte. Ik zeg in die uitzending dat bij 80% van de cliënten in de WAO gedrag een grote rol speelt. Een huisarts geeft in dezelfde uitzending aan dat dit in zijn praktijk wel 90% is. Eén van de reacties op die uitzending was langs de lijn van het voetbalveld waar in Gronings werd gezegd: ‘Ik heb een nieuwe platte tv en het eerste wat ik zag toen ik de tv aandeed was die bolle kop van jou.’ Maar van kamervragen was geen sprake.
Die 80% meende ik oprecht. Niet alleen bij moeilijk objectiveerbare aandoeningen, maar ook bij bijvoorbeeld chronisch aspecifieke rugklachten en diverse andere aandoeningen is geen volledig verklarende somatische component aanwezig. Sterker nog: bij veel lichamelijke ziektes is vaak het vertoonde gedrag eerder invaliderend dan de somatiek.