Het aantal mensen met een chronische ziekte zal in de toekomst toenemen, omdat het aantal ouderen toeneemt. Daarbij komt dat we ook steeds ouder worden. Een ‘dubbele vergrijzing’ dus. 1) Bij mensen met een chronische ziekte zijn verschillende disciplines betrokken bij de zorg waarbij het doel niet gericht is op herstel, maar op het draaglijk maken van het ziekteproces en kwaliteit van leven. In deze klinische les worden de begrippen autonomie en participatie toegelicht en worden enkele mogelijkheden gegeven over hoe professionals in de zorg hun cliënten kunnen ondersteunen op de weg er naar toe.