Skip to main content
Mijn bibliotheek
Ga naar:
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
BSL Shop
Inloggen

Welkom bij Erasmus MC & Bohn Stafleu van Loghum

Erasmus MC heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

» Andere revante producten voor Erasmus MC studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van Erasmus MC, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van Erasmus MC.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2015 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Multipele sclerose

Auteur : Mieke D’hooge

Gepubliceerd in: Neuropsychologische casuïstiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Neurocognitieve veranderingen komen vrij frequent voor bij personen met multipele sclerose (MS). Hoewel deze veranderingen doorgaans beperkt en subtiel van aard zijn, kunnen ze de levenskwaliteit behoorlijk aantasten. Inzicht in de neurocognitieve functies en typische stoorfactoren van MS en kennis van sensitieve cognitieve tests zijn noodzakelijk om tot een goede diagnose en aanpak van MS-gerelateerde cognitieve stoornissen te komen.
De informatie in dit hoofdstuk vormt voor clinici een waardevolle bijdrage om zicht te krijgen op het praktisch relevante handelen.
vorige hoofdstuk De ziekte van Parkinson
volgende hoofdstuk Contusio cerebri
Literatuur
Amato, M. P., Zipoli, V., & Portaccio, E. (2006). Multiple sclerosis-related cognitive changes: A review of cross-sectional and longitudinal studies. Journal of the Neurological Sciences, 245(1–2), 41–46.CrossRefPubMed
Amato, M. P., Langdon, D., Montalban, X., Benedict, R. H. B., DeLuca, J., Krupp, L. B., & Comi, G. (2013). Treatment of cognitive impairment in multiple sclerosis: Position paper. Journal of Neurology, 260(6), 1452–1468.CrossRefPubMed
APA. (2007). Diagnostic and Statistical manual of mental disorders. DSM-IV-TR (3e druk). Washington: American Psychiatric Association (APA) (Vertaling: Harcourt Assessment: Amsterdam).
APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (DSM-5) (5th ed.). Washington: American Psychiatric Publishing.
Beck, A. T., Steer, R., & Brown, G. K. (2002). Beck Depression Inventory-II-NL. Handleiding. De Nederlandse versie van de Beck Depression Inventory. Lisse: Swets Test Publishers.
Benedict, R. (1997). Brief visuospatial memory test-revised. Manual. Lutz: Psychological Assessment Resources, Inc.
Benedict, R. H. B., & Zivadinov, R. (2011). Risk factors for and management of cognitive dysfunction in multiple sclerosis. Natural Review of Neurology, 7(6), 332–342.CrossRef
Benedict, R. H. B., Fischer, J. S., Archibald, C. J., Arnett, P. A., Beatty, W. W., Bobholz, J., & Munschauer, F. (2002). Minimal neuropsychological assessment of MS patients: A consensus approach. The Clinical Neuropsychologist, 16(3), 381–397.CrossRefPubMed
Benedict, R. H. B., Munschauer, F., Linn, R., Miller, C., Murphy, E., Foley, F., & Jacobs, L. (2003). Screening for multiple sclerosis cognitive impairment using a self-administered 15-item questionnaire. Multiple Sclerosis, 9(1), 95–101.CrossRefPubMed
Benedict, R. H. B., Cox, D., Thompson, L. L., Foley, F., Weinstock-Guttman, B., & Munschauer, F. (2004). Reliable screening for neuropsychological impairment in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis, 10(6), 675–678.CrossRefPubMed
Boringa, J. B., Lazeron, R. H., Reuling, I. E., Adèr, H. J., Pfennings, L., Lindeboom, J., et al. (2001). The brief repeatable battery of neuropsychological tests: Normative values allow application in multiple sclerosis clinical practice. Multiple Sclerosis, 7(4), 263–267.CrossRefPubMed
Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek. Amsterdam: Pearson Assesment and Information.
Calabrese, P., & Penner, I. K. (2007). Cognitive dysfunctions in multiple sclerosis–a “multiple disconnection syndrome”? Journal of Neurology, 254(Suppl 2), II18–II21.
Chiaravalloti, N. D., & DeLuca, J. (2008). Cognitive impairment in multiple sclerosis. Lancet Neurology, 7(12), 1139–1151.CrossRefPubMed
Figved, N., Benedict, R., Klevan, G., Myhr, K. M., Nyland, H. I., Landrø, N. I., et al. (2008). Relationship of cognitive impairment to psychiatric symptoms in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis, 14(8), 1084–1090.CrossRefPubMed
Kos, D., Kerckhofs, E., Nagels, G., D’Hooghe, B. D., Duquet, W., Duportail, M., & Ketelaer, P. (2003). Assessing fatigue in multiple sclerosis: Dutch modified fatigue impact scale. Acta Neurologica Belgica, 103(4), 185–191.PubMed
Langdon, D. W. (2011). Cognition in multiple sclerosis. Current Opinion in Neurology, 24(3), 244–249.CrossRefPubMed
Leavitt, V. M., Sumowski, J. F., Chiaravalloti, N., & Deluca, J. (2012). Warmer outdoor temperature is associated with worse cognitive status in multiple sclerosis. Neurology, 78(13), 964–968.CrossRefPubMedPubMedCentral
Lensch, E., Matzke, M., Petereit, H. F., Scherer, P., Schramm, S., & Calabrese, P. (2006). Identification and management of cognitive disorders in multiple sclerosis: A consensus approach. Journal of Neurology, 253(Suppl 1), I29–31.
Loitfelder, M., Fazekas, F., Petrovic, K., Fuchs, S., Ropele, S., Wallner-Blazek, M., et al. (2011). Reorganization in cognitive networks with progression of multiple sclerosis: Insights from fMRI. Neurology, 76, 526–533.CrossRefPubMed
Messmer, M. (red.). (2013). MS and cognition. MS in Focus, 22, 7–9.
Mohr, D. C., Goodkin, D. E., Likosky, W., Beutler, L., Gatto, N., & Langan, M. K. (1997). Identification of Beck Depression Inventory items related to multiple sclerosis. Journal of Behavioral Medicine, 20(4), 407–414.CrossRefPubMed
Os, J. van (2014). De DSM-5 voorbij. Persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ. Leusden: Diagnosis uitgeverij.
Rao, S. M. (1990). A manual for the Brief Repeatable Battery of neuropsychological tests in multiple sclerosis. Wisconsin: Medical College of Wisconsin.
Rao, S. M., Leo, G. J., Ellington, L., Nauertz, T., Bernardin, L., & Unverzagt, F. (1991). Cognitive dysfunction in multiple sclerosis. II. Impact on employment and social functioning. Neurology, 41(5), 685–696.
Ritvo, P., Fisher, J., Miller, D., Andrews, H., Paty, D., & LaRocca, N. (1997). Multiple sclerosis quality of life inventory: A user’s manual. New York: National Multiple Sclerosis Society.
Rosti-Otajärvi, E. M., & Hämäläinen, P. I. (2014). Neuropsychological rehabilitation for multiple sclerosis. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 2, CD009131.
Ruff, R., & Allen, C. (2011). Ruff 2&7 Selective Attention Test. Manual. Lutz: Psychological Assessment Resources, Inc.
Schependom, J. van, D’hooghe, M. B., Cleynhens, K., D’hooge, M., Haelewyck, M. C., De Keyser, J., & Nagels, G. (2014). Reduced information processing speed as primum movens of cognitive decline in Multiple Sclerosis. Multiple Sclerosis (In press).
Strober, L., Englert, J., Munschauer, F., Weinstock-Guttman, B., Rao, S., & Benedict, R. H. B. (2009). Sensitivity of conventional memory tests in multiple sclerosis: Comparing the Rao Brief Repeatable Neuropsychological Battery and the Minimal Assessment of Cognitive Function in MS. Multiple Sclerosis, 15(9), 1077–1084.CrossRefPubMed
Sumowski, J. F., Rocca, A. M., Leavitt, V. M., Dackovic, J., Mesaros, S., Drulovic, J., & Filippi, M. (2014). Brain reserve and cognitive reserve protect against cognitive decline over 4,5 years in MS. Neurology, 82, 1776–1783.CrossRefPubMedPubMedCentral
Conceptrichtlijn Diagnostiek, behandeling en functioneren bij multiple sclerose. (2011). Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Neurologie. Online aangeboden via www.​msvereniging.​nl. Dit boek zal eind 2015 verschijnen en belooft veel aanpakgerichte informatie te bevatten, vooral over moeilijk begrijpbare symptomen van MS zoals pijn, vermoeidheid, subtiele cognitieve stoornissen en depressie, en hun impact op de persoon met MS en zijn/haar omgeving.
Langdon, D., & Amato, M. P. (Eds.). (2015). Multiple sclerosis: The invisible impacts. New York: Springer Verlag.
Publicaties van MS in Focus: MS-thema’s worden in toegankelijke taal wetenschappelijk en praktisch uitgediept. Nederlandse vertalingen aangeboden via www.​msresearch.​nl.
Metagegevens
Titel
Multipele sclerose
Auteur
Mieke D’hooge
Copyright
2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Neuropsychologische casuïstiek

Print ISBN: 978-90-368-0416-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-0417-2

Copyright: 2015

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0417-2_9