Stemmingsstoornissen, onder ander depressie, komen frequent voor bij diabetespatiënten. Hiervoor worden diverse factoren aangevoerd. Diabetes mellitus is een chronische ziekte waarmee dagelijks rekening gehouden moet worden en die in de behandeling elke dag weer aandacht vraagt. Frequent gaat de ziekte, op den duur gepaard met complicaties die het dagelijks functioneren beïnvloeden en beperken. Doorgemaakte acute diabetische ontregeling maakt vaak grote indruk op patiënten en kan leiden tot schuldgevoel, schaamte en insufficiëntiegevoelens. Niet zelden raakt de oudere diabetespatiënt afhankelijk van anderen en ontstaat er een zeker isolement. Soms komt er de angst bij niet meer zelfstandig te kunnen wonen. Men kan gedwongen zijn dingen los te laten. Gewichtstoename, seksuele functiestoornissen en negatieve gevolgen van diabetes mellitus op de beroepscarrière kunnen het zelfbeeld negatief beïnvloeden. Zelfbeeld en gevoel van eigenwaarde kunnen verminderen door een ziekte als diabetes mellitus. Falende coping met al deze factoren vergroot het risico op stemmingsstoornissen. Men krijgt steeds meer inzicht in de directe invloed van diabetes mellitus op de neurotransmitters in het centrale zenuwstelsel die betrokken zijn bij de stemming, zoals noradrenaline en serotonine. In de praktijk worden meestal de DSM-criteria voor depressie gehanteerd (zie tabel 12.1).