Skip to main content
Mijn bibliotheek
Ga naar:
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
BSL Shop
Inloggen

Welkom bij Erasmus MC & Bohn Stafleu van Loghum

Erasmus MC heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL.

» Andere revante producten voor Erasmus MC studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van Erasmus MC, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet je jezelf eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van Erasmus MC.

Eenmaal geregistreerd kun je thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Verslaving
Gepubliceerd in:

01-03-2014 | Methodiek in praktijk

ASS en verslaving

Behandelervaringen in een DD-programma

Auteurs: Drs. Marc Bosma, Drs. Johan van Zanten, Drs. Christina Sonneborn

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 1/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

De aandacht voor diagnostiek en behandeling van volwassenen met een autismespectrumstoornis (ASS) is de laatste jaren gegroeid. De prevalentie binnen de algemene bevolking wordt geschat op bijna 1%. Het aantal stoornissen in middelengebruik is binnen deze groep vergelijkbaar met die binnen een psychiatrische populatie. Bij het ontbreken van richtlijnen voor geïntegreerde behandeling is op basis van praktijkervaringen en beschikbare interventies een individueel aanbod ontwikkeld van diagnostiek, psycho-educatie, aangepaste leefstijltraining, mindfulness en vaktherapie. Cliënten lijken vooral gebaat bij een grote mate van nieuwsgierigheid bij de hulpverlener naar het specifieke karakter van het autisme bij elke individuele cliënt. Naarmate de cliënt samen met de hulpverlener meer zicht krijgt op de mogelijkheden, beperkingen en klachten die de ASS met zich meebrengt, ontstaat ruimte om te onderzoeken wat de functie van middelengebruik of verslavingsgedrag kan zijn en welke alternatieve gedragingen ontwikkeld kunnen worden. Specifieke aandacht gaat uit naar: betekenisgeving aan terugval in middelengebruik, bevorderen van generalisatie en aanpak van praktische problemen. E-mailcontacten en samenwerking met naastbetrokkenen blijken ondersteunend. ASS vraagt van de hulpverlener bovenal een authentieke en betrouwbare bejegening en ruimte om bij aanpak en tempo van het behandelproces rekening te houden met de autonomiebehoefte van de cliënt.
vorige artikel Middelengebruik en psychische klachten van daklozen in de vier grote steden
volgende artikel Een verslaafde met autisme
Literatuur
Baron-Cohen, S. (2009). Autisme en Asperger-syndroom: de stand van zaken. Amsterdam: Nieuwezijds.
Baron-Cohen, S., Scott, F.J., Allison, C., Williams, J., Bolton, P., Matthews, F.E. e.a. (2009). Autism spectrum prevalence: a school-based UK population study. British Journal of Psychiatry, 194, 500–509.PubMedCrossRef
Bowen, S. & Vieten, C. (2012). A compassionate approach to the treatment of addictive behaviors. The contributions of Alan Marlatt to the field of mindfulness-based interventions. Addiction Research and Theory, 20, 243–249.CrossRef
Bowen, S., Chawla, N., Collins, S.E., Witkiewitz, K., Hsu, S., Grow, J., Clifasefi, S., e.a. (2009). Mindfulness-based relapse prevention for substance use disorders: a pilot efficacy trial. Substance Abuse, 30, 295–305.PubMedCentralPubMedCrossRef
Bruin, C. de (2012). Auti-communicatie: geef me de 5. Doetinchem: Graviant.
Dawson, D. & Macmillan, H.L. (1993). Relationship management of the borderline patient: from understanding to treatment. New York: Brunner/Mazel.
Gerland, G. (2010). Een echt mens, autobiografie van een autist. Antwerpen: Houtekiet.
Geurts, H.M., Deprey, L. & Ozonoff, S. (2010). De diagnostiek van comorboditeit bij patiënten met een autismespectrumstoornis. Tijdschrift voor Psychiatrie, 52, 753–761.PubMed
Hoekstra, R.A., Bartels, A.A.J., Cath & Boomsma, D.I. (2008). Factor structure, reliability and criterion validity of the Autism-Spectrum Quotient (AQ): a study in Dutch population and patient groups. Journal of Autism and Developmental Disorders, 38, 1555–1566.PubMedCentralPubMedCrossRef
Hoevenaars, E.H.W. (2009). Moeite met stoppen: Autisme, middelengebruik en de risico’s op middelenverslaving. Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme, 2, 54–59.
Hofvander, B., Delorme, R., Chaste, P., Nyden, A., Wentz, E., Stahlberg, O., e.a. (2009). Psychiatric and psychosocial problems in adults with normal-intelligence autism spectrum disorders. BMC Psychiatry, 9, 35.PubMedCentralPubMedCrossRef
Jansen, M.D., Geurts, H.M. & Tilburg, W. van. (2010). Diagnostiek van autismespectrumstoornissen bij volwassenen, een stapsgewijze aanpak. De Psycholoog, 45, 12, 36–43.
Jongma, M., Meijer, J. & Gaal, A. van. (2008). Leefstijltraining versie ASS: een bestaande behandelmodule herschreven voor mensen met ASS. Nijmegen: VDO–HAN.
Kan, C.C. (2008). Psycho-educatiemodule autismespectrumstoornissen bij normaal begaafde volwassenen. Werkboek. Maastricht: Shaker.
Kan, C.C. (2012). Ontwikkeling van diagnostiek van autisme: van klassiek autisme naar ASS bij volwassenen. In Kan, C., Verbeeck, W., Bartels, A. (red.), Diagnostiek van autisme-spectrumstoornissen bij volwassenen. Een multidisciplinaire benadering (pp. 7–18). Amstedam: Hogrefe.
Koomans van den Dries, H. (2012). Training autisme en verslaving. Interne publicatie. Apeldoorn: Tactus Verslavingszorg.
Lord, C., Rutter, M. & LeCouteur, A. (1994). Autism Diagnostic Interview-Revised: a revised version of a diagnostic interview for caregivers of individuals with possible pervasive developmental disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 19, 185–212.CrossRef
Lugnegård, T., Hallerback, M.U. & Gillberg, C. (2011). Psychiatric comorbidity in young adults with a clinical diagnosis of asperger syndrome. Research in Developmental Disabilities, 32, 1910–1917.PubMedCrossRef
Muser, K.T., Noordsy, D.L., Drake, R.E. & Fox, L. (2003). Integrated treatment for dual disorders. A guide to effective practice. New York: Guilford Press. (LEDD, Geïntegreerde behandeling van dubbele diagnose. Een richtlijn voor effectieve behandeling, Utrecht, De Tijdstroom, 2011.)
Roozen, H.G., Boulogne, J.J., Tulder, M.W. van, Brink, W. van den, Jong, C.A.J. de & Kerkhof, A.J.F.M. (2004). A systematic review of the effectiveness of the community reinforcement approach in alcohol, cocaine and opioid addiction. Drug and Alcohol Dependence, 74, 1–13.PubMedCrossRef
Rutter, M., Le Couteur, A. & Lord, C. (2003). Autism diagnostic interview-revised. Los Angeles: Western Psychological Services.
Ryden, G., Ryden, E. & Hetta, J. (2008). Borderline personality disorder and autism spectrum disorder in females. A cross-sectional study. Clincal Neuropsychiatry, 5, 22–30.
Santosh, P.J. & Mijovic, A. (2006). Does pervasive developmental disorder protect children and adolescents against drug and alcohol use. European Child and Adolescent Psychiatry, 15, 183–188.PubMedCrossRef
Schippers, G.M., Broekman, T.G. & Buchholz, A. (2011). MATE 2.1. Handleiding en protocol. Nijmegen: Bêta Boeken.
Schuurman, C. (2010). Cognitieve gedragstherapie bij autisme: een praktisch behandelprogramma voor volwassenen. Amsterdam: Hogrefe.
Singh, S.K.B., Hellemans, H. & Dom, G. (2012). Autismespectrumstoornis en verslaving: een onbekende comorbiditeit? Tijdschrift voor Psychiatrie, 54, 893–897.PubMed
Sizoo, B., Brink, W. van den, Koeter, M., Gorissen van Eenige, M., Wijngaarden-Cremers, P. van & Gaag, R.J. van der. (2009). Treatment seeking adults with autism or ADHD and co-morbid substance use disorder: prevalence, risk factors and functional disability. Drug and Alcohol Dependence, 107, 44–50.PubMedCrossRef
Sonneborn, C.K.M.E. & Bosma, M.W.M. (2011). Comorbidity and outcome in dual diagnosis patients. Characteristics of 228 inpatients. Mental Health and Substance Use, 5, 42–51.CrossRef
Spek, A.A. (2008). DSM IV interview. Semi-gestructureerd anamnestisch interview ter beoordeling of er sprake is van een autismespectrumstoornis. Eindhoven: GGZ Eindhoven, Centrum Autisme Volwassenen.
Spek, A.A. (2010). Mindfulness bij volwassenen met autisme. Een wegwijzer voor hulpverleners en mensen met ASS. Amsterdam: Hogrefe.
Spek, A.A., Ham, N.C. van & Nyklíček, I. (2013). Mindfulness-based therapy in adults with an autism spectrum disorder: a randomized controlled trial. Research in Developmental Disabilities, 34, 246–253.PubMedCrossRef
Spek, A.A., Teunisse, J.P., Tesink, C., Mol, A.J.J. & Noens, I.L.J. (2010). ASS-diagnostiek bij volwassenen, (Neuro)psychologisch onderzoek bij volwassenen met een autismespectrumstoornis en een (boven)gemiddelde intelligentie. De Psycholoog, 45, 45–56.
Tinsley, M. & Hendrickx, S. (2008). Asperger syndrome and alcohol: drinking to cope? Londen: Jessica Kingsley.
Vermeulen, P. (2005). Ik ben speciaal, dl. 2. Werkboek psycho-educatie voor mensen met autisme. Berchem: EPO.
Vuijk, R., Nijs, F.P.A. de, Vitale, S.G., Simons-Sprong, M. & Hengeveld, M.W. (2012). Persoonlijkheidsaspecten bij volwassenen met autismespectrumstoornissen gemeten met de Temperament and Character Inventory (TCI). Tijdschrift voor Psychiatrie, 54, 699–707.PubMed
Wildt, W.A.J.M. (2001). Leefstijltraining 2. Langerdurende individuele verslavingsbehandeling. Zeist: Cure & Care.
Witte, M. de (2009). Zorgen dat het kwartje valt. Zoetermeer: Free Musketeers.
Metagegevens
Titel
ASS en verslaving
Behandelervaringen in een DD-programma
Auteurs
Drs. Marc Bosma
Drs. Johan van Zanten
Drs. Christina Sonneborn
Publicatiedatum
01-03-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Verslaving / Uitgave 1/2014
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI
https://doi.org/10.1007/s12501-014-0005-7

Andere artikelen Uitgave 1/2014

Redactioneel

  • Redactioneel

Een verslaafde met autisme

  • Casuïstiek

Rioolwateranalyse als additionele indicator voor drugsgebruik in de algemene bevolking

  • Artikelen

De cliëntenbeweging in de verslavingszorg groeit

  • Ingezonden

Findings

  • Verslaving in de media

Waar speelt de verslaving zich af? Een ontwikkelingsmodel

  • Ingezonden